Zeelaan
In heel wat badplaatsen is er een Zeelaan die het dorp verbindt met het strand en met de badplaats. Net zo in Lombardsijde waar de Zeelaan het centrum verbindt met de zee. Een straat gevormd door golf en de tram.
Tuiniers en Ijslandvaarders
Grootgrondbezitter Crombez bezat op het einde van de negentiende eeuw zowat heel Lombardsijde. Het was niet meteen zijn plan om daar een winstgevende badplaats uit te bouwen. Sterker nog: het interesseerde hem helemaal niet.
Lombardsijde bleef daardoor gesloten gemeenschap van tuiniers en Ijslandvaarders. De kerk was de navel van het dorp en een gekend bedevaartsoord om de behouden terugkeer van verre visgronden af te smeken.
Slagader voor ontluikend toerisme
De aanleg van de Zeelaan, richting ‘Lombartzyde Bains’ door de familie Crombez op het einde van de negentiende eeuw bracht daar verandering in. Het ontstaan van toeristische activiteit zou de plaatselijke bevolking resoluut uit hun isolement halen.
Inderdaad, de Zeelaan werd een toeristische slagader door de eerste vakantiewoningen van overwegend Brusselse toeristen. De eerste was die van Alfred Madoux, een Brussels krantenuitgever. De villa’s van enkele toeristen uit Doornik, de thuisstad van Crombez volgden snel. Aan het begin van de straat bouwde een lokale ondernemer de verbruikszaal ‘Patisserie Bruxelloise’ en speelde zo in op de toeristische noden. Crombez verkocht echter maar sporadisch grond aan wie hem goedgezind was, zodat de echte bouwboom uitbleef.
Verwarring om de naam
In het begin was er echter verwarring over de straatnaam: soms was het ‘Polderdreef’, dan weer ‘Avenue Benoît’ (naar een telg van de familie Crombez), of ‘Avenue de la Reine’. Het was een rustige straat met heel veel groen. Het was er aangenaam vertoeven: de eerste toeristen kuierden of reden er ongestoord te paard. Enig minpuntje? Het smalspoor om zand vanuit de duinen af te voeren, getuigde van weinig ecologisch respect.
“Golf versnelt toeristische ontwikkeling
Het belang van de Zeelaan vergrootte toen er in 1911 op het einde van de laan een golfterrein verscheen. Heel wat rijke toeristen vonden dan ook via de Zeelaan de weg naar de golf. Tegelijk verschenen ook de eerste auto’s in het straatbeeld, waardoor de rust toch al wat minder werd.
Nieuwe start na WOI
De oorlog vernielde de Zeelaan volledig, zelfs de bomenrij werd niet gespaard. De vooroorlogse eigenaars keerden met mondjesmaat terug en de wederopbouw begon. Naast de vertrouwde cottagestijl deed ook de modernistische architectuur van de plaatselijke architect Van Marcke zijn intrede. Na enige tijd besloot Crombez om het golfterrein opnieuw aan te leggen en een succesvolle toeristische toekomst met de Zeelaan als belangrijkste as lag in het verschiet.
WOII remt groei
In 1928 kondigde zich een nieuwe dynamiek aan: de komst van de elektrische kusttram verbond Lombardsijde met de andere kustplaatsen. De tram sneed de Zeelaan in twee door zijn bedding.
“Tram en WOII: gas geven en meteen weer afremmen
Helaas: door de oorlogsdreiging in het interbellum werd het golfterrein een militair vliegveld wat de facto de verdere groei van de badplaats Lombardsijde belette en het effect van groeiende toerismeverkeer belemmerde.
Golf keert terug
Doorspoelen naar 1977: de fusieoperatie voegde het gedeelte van de Zeelaan ten noorden van de Koninklijke Baan bij Nieuwpoort. Het militair kamp dat op de terreinen van de vroegere golf lag was voortaan Nieuwpoorts grondgebied. De Zeelaan als toeristische slagader werd dichtgesnoerd.
Gelukkig opende in 1995 het golfterrein Westgolf de deuren en keerde, zij het echter op een andere plaats, de golfsport terug in Lombardsijde. De Zeelaan ontsnapte echter ook niet aan de steeds toenemende druk om aan zee steeds meer mensen te huisvesten. De recente verkaveling Havenzijde en de toenemende bouw van meergezinswoningen zijn daar uitingen van.
Nieuwe toekomst
De toekomst van de Zeelaan zal er na het verdwijnen van de tram in 2019 ongetwijfeld anders uitzien. De vrijgekomen zone biedt immers heel wat kansen voor een creatieve invulling.