Papegaaistraat
In de zogenaamde ‘nieuwe wijk’ van Leffinge heel zijn wat vogelstraten te vinden: de Wielewaal-, Patrijs- en Vinkenstraat. Toch is er blijkbaar een kleurrijk exemplaar ontsnapt en zich elders gaan nestelen: de Papegaaistraat.
‘Westweghe’
De Papegaaistraat loopt links van centrum De Zwerver, weg van de kerk naar ‘beneden’ richting open veld. Oorspronkelijk was dit een landweg. De eerste vermeldingen ‘Westweghe’ dateren van in 1503. De straat vertrok vanaf de kerk in westelijke richting. Bij gebrek aan andere oriëntering was het aanduiden van wegen via de windstreken of nummering gangbaar. Ook in de piepjonge badplaats Middelkerke waren de straten eind 19e eeuw genummerd. Pas later ging men over naar ‘echte’ straatnamen.
Oeps foutje…
De naam ‘Papegaaistraat’ dook op in de 19de eeuw, maar eigenlijk door een fout: de naam was bedoeld voor een straatje dat nu niet meer bestaat: ’t ‘verloren stratje’. Dat liep van huis Edelweiss (naast het kantoor Uyttenhove) naar de Groenhagestraat (ter hoogte van het laatste gebouw van de brouwerij Boutens). En in dat ‘stratje’ moet er eind 15de - begin 16de eeuw helemaal aan het eind, waar later het cafeetje van Marie Terryn was, lag een herberg/hofstede met de naam ‘de Papegay’. In een kerkelijk document van 1503 vinden we verwijzingen naar “t sloopkin van de Papegaye” (een slop is een steegje zonder uitgang). Dus eigenlijk had dat steegje de Papegaaistraat moeten heten.
Schuttersgilden leveren naam
Het woord ‘papegaai’ verwijst hierbij naar schuttersgilden, die al eeuwenlang op hoge palen de ‘oppergaaien’ of hoofdvogels proberen af te schieten. Er zijn sterke aanwijzingen dat de naam ‘papegaai’ afkomstig is van het Bourgondisch hof, waar men een voorliefde had voor deze exotische vogel. De Oude Grieken schoten tijdens volksfeesten zelfs naar levende vogels. Gelukkig werden die tijdens de middeleeuwen vervangen door houten, geschilderde exemplaren.
“Zoals zo vaak ligt de oorsprong van de straatnaam in het volkse verleden"
Overal ‘papegaaien’
Leffinge is niet uniek. Er zijn ‘Papegaaistraten’ in onder andere Gent, Brugge, Vilvoorde, Oostrozebeke, Zulte, Lier en Waregem. Ook veel herbergen waar de schutters konden ‘uitrusten’ kregen die naam zo zijn er voorbeelden in Oostende, Gistel, Nieuwpoort en Koksijde. Daarnaast vinden we nog brouwerijen (Diksmuide), molens (Gent, Brugge), wijken (Gent) en zelfs een bushalte (Leke) en een beruchte spooroverweg (Adinkerke) die verwijzen naar ‘papegaaien’.
Van ‘papegaai’ naar ‘mussel’
Terug naar Leffinge. De huidige Papegaaistraat werd pas vanaf 1912 geplaveid met stenen. In de volksmond heette deze straat op het einde van de 19de/begin 20ste eeuw eigenlijk de ‘Musselstroate’, genoemd naar de eerste inwoner van de straat Hendrik (Hinten) Hosten (°Leffinge 1839 - † Leffinge 1913), bijgenaamd Hinten ‘Mussel’, een landbouwer die nu en dan ook mosselen verkocht. Hij gooide de resten regelmatig in de straat als ‘verharder’.
Het stuk waar de Papegaaistraat een scherpe bocht naar links maakt richting Wilskerkestraat heette vroeger de Sliekstroate. Tot 1968 was di tnamelijk nog het enige onverharde deel.
Met dank aan Jean-Marie Barra voor het opzoekingswerk.