Captatieverbod in IJzerbekken

West-Vlaanderen wordt na 2017 en 2018 opnieuw getroffen door grote droogte. 

Door de aanhoudende droogte is het waterpeil in de waterlopen van het IJzerbekken alarmerend laag. Daarom besliste gouverneur Carl Decaluwé, samen met het provinciaal droogteoverleg, om vanaf vandaag een captatieverbod voor dit gebied in te stellen. Er mag geen water meer gecapteerd worden uit alle waterlopen van het IJzerbekken.

De zomerdroogte met de komende hogere temperaturen doet de nood aan beregening van de akkers sterk toenemen. Hierdoor werd er de laatste dagen veelvuldig water gecapteerd uit de polderwaters. De situatie op het terrein laat nu niet langer toe dat er nog water uit de polderwaters van het IJzerbekken wordt opgepompt. In twee situaties blijft beperkt capteren wel nog toegelaten: weidepompen voor drinkwater voor het eigen vee in de weide en voor aanmaakwater voor toegelaten gewasbeschermingsmiddelen.

Belang van landbouw

Het specifiek waterlopenstelsel van de polders is voor de landbouw van primordiaal belang voor de akkerteelten en veehouderij. Er is in West-Vlaanderen een sterke concentratie van waterbehoeftige aardappel- en groenteteelt. De droogtes van de voorbije twee jaren resulteerden in grote investeringen door landbouwers en door de provincie in bijkomende waterspaarbekkens en –buffers.

Het IJzerbekken is met haar 100 000 ha veel kleiner dan andere stroomgebieden en is hierdoor sterk afhankelijk van lokale neerslag.

Samen met de waterbeheerders stelde gouverneur Decaluwé alles in het werk om zo lang mogelijk een watertekort te vermijden. Daartoe wordt het polderstelsel onder meer waar mogelijk gevoed met water uit de IJzer of omliggende kanalen. Door de te lage peilen, vooral in de Zuidijzerpolder, komt de waterkwaliteit in het IJzerbekken nu in het gedrang. Een bijzondere maatregel als een captatieverbod is voor dit gebied noodzakelijk. Er kunnen immers schadelijke effecten zijn voor het ecologisch systeem en voor het natuurgebied De Blankaart. Om de gevolgen voor de akkerteelten te beperken, is er het aanbod van alternatieve waterbronnen. De private put De Kluiten in Oudenburg wordt opengesteld. Aan Aquafin is de vraag om de RWZI’s in de regio opnieuw open te stellen.

Risico van verzilting

Verzilting is een oud en lang gekend verschijnsel van poldergebieden. Van nature is er zout water in polderbodem. In normale omstandigheden wordt het zoute water door zoet oppervlaktewater weggeduwd en zo in de bodemlagen gehouden. Een te laag waterpeil in de poldersloten en grachten doet de brakke kwel uit de diepe ondergrond toenemen. Er is door de droogte en de veelvuldige watercapties minder oppervlaktewater in de polderwaterlopen om de verzilting tegen te gaan. 

Handhaving

Handhaving op de naleving van het captatieverbod is voor gouverneur Decaluwé en de waterbeheerders een belangrijk aandachtspunt. “Er wordt dit jaar versterkt samengewerkt met de politiediensten, zodat het captatieverbod maximaal wordt opgevolgd. Dit is in het belang van ons waterstelsel op de lange termijn, voor de ecologische belangen en om verzilting tegen te gaan” stelt gouverneur Decaluwé.  Het verbod blijft geldig tot er voldoende signalen van herstel van de waterlopen zijn. Bij het uitblijven van betekenisvolle neerslag zijn bijkomende maatregelen mogelijk. Spaarzaam watergebruik blijft belangrijk.  

Kaart

Een actueel overzicht van de maatregelen kan je raadplegen via www.west-vlaanderen.be/waterschaarste.